Bazen en büyük problem, çocuklarımıza destek olmaya çalışmakla, bir davranışı onların yerine yapmak fiillerini karıştırmak oluyor.. Ebeveynlerin "çocuğun yerine gerçekleştirme, karar verme" süreci bebeklik döneminde başlıyor, sonrasında da devam edebiliyor. Bebeğin yerdeki bir cismi ağzına almak istemesine izin vermeyerek, boyundan büyük tırmanışlar yapmak istediğinde sırtından çekerek, ya da iterek tırmanma sürecine katkıda bulunmaya çalışarak, tutarak, yürümeye çalıştığında arkasından sürekli koşup onun dengesi olmaya çalışarak, keşfetmesine, özgüven geliştirmesine, kendisini tanımasına engel oluyoruz. Bu engel, bir ebeveyn için ona destek olmak, onu sakınmak belki... Fakat bu davranış çocuğun, yapabilecekleri ve yapamayacaklarını ayırt edememesine sebep oluyor. Risk alamıyor, çünkü hep ebeveynleri onu bir yerlerden çekti. Nasıl düşülür? Düşerse ne olur? Ne kadar yüksek bir noktaya çıkabilir? Çıktığı yerden nasıl inebilir? Yerde ki cisim tatlı mı acı mı? Çocuk bunların cevabını öğrenemiyor. Her şeyden, bütün keşif alanlarından geri tuttuğumuz, sözde gözümüzden sakındığımız çocuklar ya hırçınlaşıyor, ya da çok içine kapanıyor.
Her yaşın bir süreci vardır. Bu süreç içerisinde bazı davranışları barındırır. Oyun dönemi, okul dönemi, yetişkinlik dönemi diye ayırdığımız her dönemde birey farklı roller üstlenir. Bu rollerin yerine sağlıklı bir şekilde getirilebilmesi bireyin kendini tanımasına bağlıdır. Bireyin kendini doğar doğmaz tanıması söz konusu değildir fakat büyürken öğrendikleri kendini tanımasında önemli bir faktördür. Sevebilen, sevilebilen, olduğu gibi kabul edilen her birey, her çocuk kendini tanıma sürecini başarıyla tamamlayabilecektir. Önemli olan hataların insani değerler taşıdığını, telafi edilebileceğini bilmek ve bunu öğretmektir. Çocuğun temel ihtiyacı, ailesinin onu her koşulda sevdiğini bilmek ve duymaktır. Böyle güvenir ailesine. Ailesinin de ona güvenmesini bekler. Bazı dönemlerde sorumluluk almak ister. Böyle öğrenir yapabildiklerini ve yapamadıklarını. Yetersiz kaldığı noktaları böyle keşfeder. Temelde aile var yani. Aynı zamanda karşılıksız sevgi ve saygının vazgeçilmez değeri... Doğruyu bulmak için bazen yanlış yapmak gerekebilir.
Gelelim çocuklara.. Bebeklik döneminde başlayan "destek" olma çabası bazı ebeveynlerde, çocuklar ekonomik özgürlüğünü kazanana kadar devam ediyor. Fakat bu çaba genellikle bir fikir verme, yönlendirme, alternatif sunma ya da karşılıklı konuşma içinde ilerlemiyor. Ebeveynler, en iyisini bulan ve karar veren hattâ çocuk adına uygulayan taraf olabiliyor.
Lafı uzatmadan sevgili okurlarım, çocuklarınız için bir şey isterken, onlar adına "iyi ve güzel" olanı dilerken lütfen onların da fikrini alınız. Gideceği dershaneye, yapacağı spora, ilgileneceği müzik türüne tek başına karar vermeye çalışmayınız. İlgilendiği alanları destekleyip, yetersiz olduğu alanlara saygı duymak gerekir. Unutmayın ki; bireyin istemediği bir alanda bulunması, onu yapamayacağı, üstesinden gelemeyeceğini düşündüğü bir süreçle baş başa bırakır. Sizin iyi ve güzel gördükleriniz onun için aşılması zor bir duvar haline gelebilir. Çocuğunuz, sizin doğrularınıza uyum sağlamakta zorlanırken ve bununla baş etmeye çalışırken kaygı (anksiyete) bozukluğu yaşayabilir.
Sevgilerimle; Gizem Gündüz.
Sosyolog- Aile Danışmanı
Kaleminize sağlık güzel, sade ve anlaşılır bir dille ele alınmış bir yazı.
Çok güzel bir yazı tebrik ediyorum