Çocuklar hayat ve onu yaşayış biçimimiz hakkında bir ön bilgi ile doğmazlar. İçlerine dahil oldukları ailenin değerlerini zaman içerisinde benimserler. Dolayısıyla bir zaman sonra yaşama, içlerine doğdukları düzenin gözünden bakmaya başlarlar. Sınırlarının nerde bitip nerede yeniden başlayacağını ilk sosyal ilişki geliştirdikleri ev ortamında öğrenirler. Bunun için sayısız deneme yaparlar. Aynı konu üzerinde benzer sorular sorabilirler. Bütün dikkatini oyuncakları ile kurduğu oyuna vermiş gibi gözüken bir çocuk bir anda dönüp konu ile ilgili sorular sorabilir. Bütün bunlar çocukların değer oluşumu ve kendi sınırlarını belirginleştirmesi açısından önemlidir.
Çocuklar kendi sınırlarını keşfederken çoğunlukla bir diğerinin sınırlarını işgal ederler. Onların, en yakın arkadaşlarını kimseyle paylaşmak istememeleri bu konuda güzel bir örnek olarak düşünülebilir.
Anne ve babaların çocuklarına nasıl “hayır” dediği de onların sınırlar bilincini şekillendirir. Çocuğa “hayır” derken açıklayıcı olmakta fayda vardır. Bir davranışı neden sürdürmemesi gerektiğini açıklıkla anlatmak gerekir. Engellenmek istenen davranış bir diğer kişiyi rahatsız edeceği gerekçesiyle ortadan kaldırılmak isteniyor olabilir. Bu durumda çocuğa ortak değerler hakkında bilgi verilebilir. Böyle bir açıklama onda toplumsallık bilincinin oluşmasını da destekleyecektir.
Bazı ebeveynler çocuklarındaki olumsuz davranışların önünü alabilmek için onu korkutma yolunu seçerler. Ancak böyle bir tutum son derece hatalıdır. Çocuğun, engellenmek istenen davranışı yalnızca anne ve babasının korkutmaları ile terk etmesi sürdürülebilir bir tutum değildir. İstenmeyen hareket ortadan kalksa bile çocuk benzer pek çok davranış geliştirebilir. Bunun yaşanmaması için çocuğa sürdürdüğü eyleminin neden yanlış olduğu en başta açıklanmalıdır. Bu açıklamaya karşın çocuk ilgili eylemi hangi durumlarda yapıp yapamayacağını belirginleştirmek için denemelere girebilir. Anne ve babaların bu denemeler karşısında da istikrarlı bir tutum takınması önemlidir. Bu katı duruş karşısında çocuk da zaman içerisinde durumu kabullenecektir.
Comments